آموزش AHP (تحليل سلسله مراتبي) با مثال واقعی

آموزش روش AHP(مثال انتخاب شهردار)

AHP مخفف Analytical Hierarchy process به معني فرایند تحلیل سلسله مراتبی است. با مطالعه مقاله حاضر، در قالب یک مثال، تا حدود خیلی زيادي با AHP، محاسبات آن و چگونگی تصمیم گیری اصولی و علمی با استفاده از روش تحلیل سلسله مراتبی یا همان روش ahp آشنا خواهيد شد.

ذکر يک مثال ساده و کاربردي و بیان نحوه انجام محاسبات قطعا شما را در شناخت این روش یاری خواهد نمود. پس محکم بنشینید و این مقاله را با حوصله مطالعه نمایید (کما اینکه ما وقت خیلی زیادی برای تهیه آن گذاشته ایم).

شيوه انجام محاسبات در اين مقاله، دقيقا همان کاري است که شما نيز مي توانيد انجام داده و به صورت دستي محاسبات روش ahp پايان نامه يا تحقيقات خويش را به انجام برسانيد. نکته مهمم اینکه فایل پرسشنامه ahp  و طرح سلسله مراتبی این مثال و اکسل محاسبات آنرا نیز می توانید از ما تهیه کنید).

چنانچه مايليد محاسبات روش ahp و رتبه بندي عوامل و شاخصها و گزينه هاي مربوط به پايان نامه ارشد خود را با نرم افزار expert choice به انجام برسانيد، مي توانيد آموزش ويدئويي و کامل expert choice را از سايت ما خريداري نماييد يا اينکه انجام آن را به ما بسپاريد.

۱- مدل سازي فرايند تحليل سلسله مراتبي ای اچ پی

براي شروع ابتدا مثال خود را شرح می دهیم. فرض کنيد عضوي از شوراي اسلامي شهري هستيد که مي‌خواهد يک شهردار براي شهرداري انتخاب کند (همانطور که می دانید اولین کار اعضای شورای شهر انتخاب شهردار است). در اين زمان ابتدا بايد معيارهائي براي انتخاب شهردار در نظر بگيريد و به سايرين بگوييد که بر اساس آن معيارها دست به انتخاب بهينه زده ايد. شما معيارهاي تعهد، تجربه و تحصيلات مرتبط را به عنوان معيارهاي انتخاب در نظر مي گيريد. توجه داشته باشيد که خود اين عمل انتخاب معيارها نيز مي تواند در قالب پرسشنامه روش دلفي از خبرگان پرسيده شود.

گزینه ها در روش ahp

حال دو سوال مطرح است: اول اينکه ممکن است برخي افراد از لحاظ يک معيار بر ديگري ارجحيت داشته باشند و دوم اينکه برخي معيارها ممکن است با همديگر متناقض باشند. بحث تصميم گيري با معيارهاي چندگانه (MCDM) را به خاطر آوريد. اين همان مساله تصميم گيري با معيارهاي چندگانه است. براي حل اين مساله بايد از روشهاي MCDM مانند AHP يا ANP استفاده کرد. که ما در اينجا از روش تحليل سلسله مراتبي ahp استفاده مي کنيم و محاسبات آنرا به صورت کامل قرار مي دهيم.

معیارها و گزینه ها در روش ahp

انتخاب معيارها يا criterions بخش اول تجزيه و تحليل AHP است. سپس بر اساس معيارهاي شناسائي شده کانديداها ارزيابي و امتياز دهي مي‌شوند. واژه گزينه‌ها يا کانديداها مترادف واژه alternative يا candidates بوده که تمام اين واژه ها مورد استفاده قرار مي گيرند. به عبارت روش تر در اينجا معيارهاي ما براي انتخاب بهترين شهردار عبارتست از: تعهد، تجربه و تحصيلات مرتبط

در اين جا ما سه کانديدا يا گزينه (آلترناتيو) داريم: آقاي احمدي، آقاي رسولي، خانم موسوي که يکي از اين سه نفر را در نهايت به عنوان شهردار معرفي خواهيم نمود.

بگذاريد با يک شوخي نکته مهمي را يادآوري کنم. احتمالا الان آقاي رسولي را انتخاب کرده ايد! (چون جزء حزب سياسي شماست!) ولي يادتان باشد گرايش سياسي جزء معيارهاي ما نبود و نبايد در تصميم گيري ما لحاظ شود. روش نظام مند اينگونه از ورود جهت گيري ذهني ممانعت مي‌کند. دامنه تاثير داوري ذهني در روشهاي تصميم‌گيري چندمعياره حداقل مي‌شود.

طرح سلسله مراتبی (درخت تصمیم)

به اين ترتيب الگوي انتخاب به صورت سلسله‌ مراتب زير ترسيم مي‌شود (که به آن نمودار درختی یا طرح سلسله مراتبي گفته مي شود):

طرح سلسله مراتبی
طرح سلسله مراتبی

قابل ذکر است فايل ورد طرح سلسله مراتبي فوق را در اين محصول ما: قالب پرسشنامه ahp و طرح سلسله مراتب مي توانيد دانلود نماييد و بر اساس اين الگو طرح سلسله مراتبي پايان نامه خود را ترسيم نماييد.

۲- طراحي پرسشنامه خبره

حال که طرح سلسله مراتبي (درخت تصميم) را طراحي نموديد، همه چيز مهياست تا طبق آن نسبت به طراحي پرسشنامه اقدام نماييد.

پرسشنامه مورد استفاده براي تحليل‌هاي سلسه‌مراتبي و تصميم‌گيري چندمعياره به پرسشنامه خبره موسوم است. پرسشنامه خبره خيلي چيز پيچيده‌اي نيست بلکه دقت و داشتن الگوي مناسب را طلب مي کند. براي تهيه پرسشنامه خبره از مقايسه زوجي گزينه‌ها استفاده مي‌شود و مي بايست هيچ مقايسه زوجي از قلم نيفتد و گرنه هنگام انجام تحليل به دردسر بزرگي دچار خواهيد شد و دوباره کاري خواهيد داشت. براي امتياز دهي از مقياس نه درجه آقاي ساعتي (بنيانگذار ahp) به صورت زير استفاده مي‌شود:

مقیاس امتیاز دهی 9 درجه ای
ارزشوضعيت مقايسه i نسبت به jتوضيح
۱ترجيح يکسان  Equally Preferredشاخص i نسبت به j اهميت برابر دارد و يا ارجحيتي نسبت به هم ندارند.
۳کمي مرجح Moderately Preferredگزينه يا شاخص i نسبت به j كمي مهمتر است.
۵خيلي مرجح Strongly Preferredگزينه يا شاخص i نسبت به j مهمتر است.
۷خيلي زياد مرجح Very strongly Preferredگزينه i داراي ارجحيت خيلي بيشتري از j است.
۹كاملاً مرجح Extremely Preferredگزينه i از j مطلقاً مهمتر و قابل مقايسه با j نيست.
۶-۴-۲بينابينارزشهاي بينابين را نشان مي‌دهد مثلا ۸، بيانگر اهميتي زيادتر از ۷ و پايين‌تر از ۹ براي i است.

با استفاده از اين مقياس اعضاي شوراي شهر هر يک از گزينه‌ها (کانديداهاي شهردار شدن) را بر اساس هر يک از عوامل به صورت زوجي مقايسه مي‌کنند. نتايج اين مقايسه به صورت زير است.

توجه داشته باشيد که فايل ورد پرسشنامه فوق را در اين محصول ما: قالب پرسشنامه ahp مي توانيد دانلود نماييد و بر اساس اين الگو پرسشنامه اي اچ پي پايان نامه خود را طراحي نماييد. البته فيلم آموزشي طراحي پرسشنامه ahp را نيز مي توانيد دانلود نماييد. يا اينکه انجام اين کار را به ما بسپاريد: پرسشنامه اي اچ پي.

۳- تعيين وزن معيارها

سطح اول سلسله‌ مراتب را معيارهاي اصلي تشکيل مي‌دهد. پرسشنامه خبره نخست با مقايسه زوجي معيارهاي اصلي بر اساس هدف به تعيين اولويت هر يک از معيارها اصلي مي‌پردازد. بنابراين بايد معيارها را براساس هدف دو به‌ دو با هم مقايسه مي‌کنيم. براي مثال شوراي شهر تصميم و ارزيابي زير را مي‌گيرد:

ماتريس مقايساتتعهدتجربهتحصيلات مرتبطميانگين هندسياوزان نرمال شده
تعهد1121.260.36
تجربه1151.710.50
تحصيلات مرتبط0.50.210.460.14

همانطور که ملاحظه مي شود در ماتريس مقايسات زوجي، اعداد بخش پايين ماتريس معکوس اعداد بخش بالاي ماتريس هستند.

توجه نماييد که پيش فرض روش ahp اعلام نظر يک خبره است. اگر چند خبره پاسخگويي کرده اند و مي خواهيد اطلاعات آنرا در نرم افزار expert choice وارد کنيد، اين صفحه سايت را مطالعه نماييد: ورود داده هاي چند پرسشنامه  ahp.

محاسبه وزن های نرمال

اکزل و ساعتي (1983) استفاده از ميانگين هندسي را بهترين روش براي ترکيب مقايسات زوجي معرفي کرده‌اند. بنابراين از داده‌هاي هر سطر ميانگين هندسي بگيريد. وزن‌هاي بدست آمده نرمال نيستند.

منظور از وزن نرمال آن است که جمع اوزان برابر ۱ باشد. بنابراين ميانگين هندسي بدست آمده در هر سطر را بر مجموع عناصر ستون ميانگين هندسي تقسيم کنيد. ستون جديد که حاوي وزن نرمال شده هر معيار است را بردار ويژه يا Eigenvalue گويند. وزن نهائي هر ماتريس همان ستون بردار ويژه است. (حاصل محاسبات در جدول فوق درج شده است، با ستونی به نام : اوزان نرمال شده)

بر اساس جدول بالا معيار تجربه از بيشترين اولويت برخوردار است. تعهد در اولويت دوم قرار دارد. تحصيلات مرتبط از کمترين اولويت برخوردار است. جدول نهايي مقايسات معيارها به قرار زير است (توجه کنید که این جدول رتبه بندی شده جدول فوق است بر اساس اوزان نرمال):

رديفنام معيارارزش وزنيرتبه
1تجربه0.501
2تعهد0.362
3تحصيلات مرتبط0.143

توجه داشته باشيد که هر معيار ممکن است خود از يک مجموعه زير معيار تشکيل شده باشد. در اينصورت يک سطح ديگر به مدل AHP اضافه مي‌شود.

نرخ ناسازگاري در روش ای اچ پی

متذکر مي شود که براي هر جدول مقايسات زوجي مي بايست نرخ ناسازگاري را محاسبه کنيد که البته شيوه محاسبه آن پيچيده است و از حوصله اين مقاله خارج است. برای اطلاعات بیشتر در خصوص نرخ ناسازگاری این صفحه را ببینید: نرخ ناسازگاری در ای اچ پی

نرخ ناسازگاري جدول مقايسات بالا برابر 0.081 مي باشد که چون کمتر از 0.1 است قابل قبول مي باشد.

۴- مقايسه زوجي گزينه‌ها براساس معيارها

پس از تعيين وزن هر يک از معيارها در گام بعد بايد گزينه‌ها (کانديداها) بصورت زوجي بر اساس هر معيار مقايسه شوند. براي مثال مقايسه زوجي گزينه‌ها بر اساس تعهد نشان داده است :

آقاي احمدي در مقايسه با خانم موسوي امتياز 3 مي‌گيرد اما امتيازي برابر با آقاي رسولي دارد. همچنين آقاي رسولي در مقايسه با خانم موسوي امتياز 6 کسب مي‌کند. بعد از اينکه مقايسه ها انجام شد داده‌ها را به ماتريسي مانند زير منتقل مي‌کنند که همان ماتريس مقايسه‌ زوجي است:

ماتريس مقايسات زوجي بر اساس معيار تعهدآقاي احمديآقاي رسوليخانم موسوي
آقاي احمدي113
آقاي رسولي116
خانم موسوي0.330.171
تعیین اولویت گزینه ها

گام بعدي تعيين اولويت است. براي تعيين اولويت از مفهوم نرمال سازي (normalize) که در گام قبلي توضيح داده شد استفاده مي‌شود. پس از نرمال کردن وزن هر گزينه بر اساس معيار مورد نظر بدست خواهد آمد.

ماتريس مقايسات زوجي بر اساس معيار تعهدآقاي احمديآقاي رسوليخانم موسويميانگين هندسياوزان نرمال شده يا اولويت
آقاي احمدي1131.440.4
آقاي رسولي1161.820.5
خانم موسوي0.3330.16710.380.1

با توجه به پيچيدگي محاسبات شما بايد نرم افزار Expert Choice را نصب کنيد يا اينکه از اکسل کمک بگيريد (البته در Excel نيز نوشتن فرمولهاي محاسباتي وقت گير خواهد بود)

راه حل ديگر استفاده از نرم افزار Super Decision است که بيشتر براي ANP مناسب است.

به مقادير بدست آمده حاصل از محاسبات که ستون اولويت را تشکيل مي‌دهند بردار ويژه (eigenvector) گويند.

همين مقايسه‌هاي زوجي را براي ساير معيارها انجام مي‌دهيم. به اين ترتيب اولويت هر فرد را براساس هر معيار مانند فوق محاسبه مي‌کنيم. مهم همان ستون اولويت‌ها است. در نهايت به ماتريسي مانند زير خواهيد رسيد:

جمع بندي مقايساتتعهدتجربهتحصيلات مرتبط
آقاي احمدي0.40.480.17
آقاي رسولي0.50.460.19
خانم موسوي0.10.060.63

5- محاسبه اولويت‌ نهايي گزينه ها و تصميم گيري

اکنون به سادگي با استفاده از ميانگين موزون شهردار را انتخاب مي‌کنيم.

امتياز هر گزينه = مجموع حاصلضرب اولويت آن گزينه بر اساس معيار i ضربدر اولويت آن معيار

محاسبه اولويت نهايي آفاي احمدي به قرار زير است:

(0.40 * 0.36) + (0.48 * 0.50) + (0.17 * 0.14)   = 0.408

به همين ترتيب آقاي رسولي  0.440 امتياز کسب کرد و خانم موسوي نيز 0.154 امتياز بدست آورد.

بسیار خوب مساله انتخاب مدير به روش تحليل سلسله مراتبي انجام گرفت و آقاي رسولي با کسب بيشترين امتياز به عنوان شهردار انتخاب گرديد.

انجام محاسبات AHP در اکسل

ما محاسبات روش AHP را در فايل اکسل نیز انجام داده ايم (مشخصا محاسبات جدول ذیل بخش 3 بالا). چنانچه مي خواهيد به شيوه محاسبات اين روش تسلط کامل پيدا کنيد، داشتن اين فايل اکسل کمک زيادي به شما خواهد نمود (البته نحوه محاسبه نرخ ناسازگاری پیچیده بوده و در این اکسل وجود ندارد). براي دريافت اين فايل اکسل به ما تلگرام بزنيد.

در اين فايل اکسل دستور ميانگين هندسي، که در خلال محاسبات مورد نیاز است، نيز درج شده است (هزينه 20 تومان برای سه معیار، برای بیش از سه معیار قیمت توافقی تعیین می شود).

6- بهترین آموزش برای روش ahp و نرم افزار اکسپرت چویس را از کجا تهیه کنیم؟

ما به شما بهترین و جامع ترین آموزش نرم افزار اکسپرت چویس و روش ahp را معرفی می کنیم. زیرا:

  • پروژه محور است و بر پایه یک مثال واقعی
  • به صورت گام به گام و ویدئویی است
  • امکان پشتیبانی و ارتباط مستقیم با مدرس دوره وجود دارد (از طریق واتساپ)
  • طراحی پرسشنامه این روش نیز در این آموزش کامل وجود دارد
  • قالب ورد فصل 4 پایان نامه ای که با این روش انجام شده است و نمونه کامل و خوبی از نحوه نوشتن تحلیلهای خروجی های روش Ahp است نیز ضمیمه فایلها می باشد.
  • این آموزش با رویکرد انجام پایان نامه و تحلیل فصل چهارم آن تهیه شده است و توسط فردی تهیه شده که سابقه ده ها مورد انجام تحلیل فصل 4 روش ای اچ پی (تحلیل سلسله مراتبی) را دارد.

ویدئوی کوتاه زیر این بسته آموزشی را به شما معرفی می نماید:

play-rounded-fill
معرفی آموزش ویدئویی اکسپرت چویس

معرفی آموزش ویدئویی AHP

این آموزش را از لینک زیر دریافت نمایید:

5/5 - (22 امتیاز)
با استفاده از بخش نظرات در انتهای صفحات سایت، می توانید سوالات و نظرات خود را پیرامون آن مطلب درج نمایید یا اینکه نظرات سایر دانش پژوهان را بخوانید. برای جستجو میان کامنتها از Ctrl + f استفاده نمایید. ضمنا از طریق ایمیل از پاسخ ما به سوال خود مطلع خواهید شد. دوستانی که اطلاعات فنی دارند، لطفا به سوالات پاسخ دیگران دهند (لینک درج نشود).

سید مجتبی فرشچی

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته آمار, گرایش اقتصادی-اجتماعی از شهید بهشتی تهران هستم. اعتقاد دارم آمار یک ابزار بسیار مهم در دست یک مدیر توانمند برای تصمیم گیری است. مایلیم خدماتی با کیفیت در زمینه تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار Expert Choice به محققان سراسر کشور ارائه نماییم.

نوشته های مشابه

‫64 دیدگاه ها

  1. مثال جالببی زدید آقای فرشچی
    شاید شورای شهر ما هم این مطلب شما را بخواند و درس بگیره .. یعنی امیدوا رم

  2. سلام .ممنونم از سایتتون بابت این اموزش
    من سوالی داشتم بابت این که ایا میشود از AHP در پایان نامه معماری استفاده کرد یا نه .فقط اگر ممکنه راهنمایی بکنین خیلی دوست دارم این روش را یاد بگیرم در پایان نامه خود لحاظ کنم.

    1. سلام. خواهش
      بله در رشته معماری هم روش تصمیم گیری AHP کاربرد دارد و من خودم تحلیلهایی را برای دانشجویان این رشته انجام داده ام. روش تحلیل سلسله مراتبی یک روش مدیریتی بسیار کارآمد است و هر جایی که شما عوامل و معیارهایی دارید و مایلید وزن و اهمیت آنها در بر روی موضوعی بررسی کنید، این روش کاربرد دارد. اساس رتبه بندی عوامل در ahp پاسخهای دقیقی است که خبرگان به مقایسه معیارها می دهند.
      آموزش گام به گام و ویدئویی این روش و تحلیل با نرم افزار اکسپرت چویس را در بخش محصولات این وب سایت می توانید با قیمت بسیار عالی دریافت کنید.

  3. سلام و عرض ادب
    ببخشيد بنده ي مقاله در مورد بازسازي بافت فرسوده در توسعه پايدار ميخوام بنويسم،حالا از طريق پرسش نامه و استفاده از روش AHP ميخوام تحليل كنم.الان سوال طراحي شده.ميخواستم بدونم اين سوالات فرضيه را مورد آزمون قرار ميده؟
    اگه موافق باشين سوالات پرسشنامه فرستم

    1. سلام بر شما. در روش ahp فرضیه معنای خاصی ندارد. زیرا شما بعد از شناسایی عوامل و شاخص های موثر بر مساله خود، به دنبال رتبه بندی این شاخص ها و یا انتخاب گزینه ای مناسب هستید.
      توجه داشته باشید که پرسشنامه روش ای اچ پی ساختار خاص خود به صورت مقایسه دو به دو عوامل را داراست و با پرسشنامه های رایج طیف لیکرت متفاوت است. قالب پرسشنامه را از منو محصولات می توانید دریافت نمایید.

    1. سلام. ahp تحلیل سلسله مراتبی عادی است اما fahp تحلیل سلسله مراتبی فازی است. از منو آموزش، صفحه تحلیل سلسله مراتبی فازی را مطالعه تا با روش فازی آشنا شوید.
      توجه شود که ahp معمولی را با نرم افزار اکسپرت چویس انجام می دهند اما روش فازی نرم افزاری ندارد و برخی کدهای محاسباتی این روش را با متلب و برخی نیز با اکسل انجام می دهند.

  4. با سلام . وقتی در مسئه گزینه نداشته باشیم و فقط چند چالش اصلی داشته باشیم که هر کدام هم چند چالش فرعی داشته باشند و بخواهیم این چالشها رو رتبه بندی کنیم چطوری میشه؟

    1. سلام. اکثر اوقات مساله این شکلی است و گزینه ای وجود ندارد.
      اشکال ندارد با کمک روش ahp می توانید همین معیارها و چالش ها را رتبه بندی کنید.
      آموزش ویدئویی کامل روش ahp را از منو محصولات دریافت نمایید یا اینکه معیارها را برای ما واتس آپ کنید تا قیمت و زمان انجام تحلیل را به شما اعلام کنیم.

      1. با سلام و خسته نباشید. پرسشنامه من طیف لیکرت 5 گزینه ای هست با 4 شاخص و حدود 29 تا زیرشاخص. پرسشنامه مقایسات زوجی نیست. چطور اطلاعات این پرسشنامه را وارد اکسپورت چویس کنم ؟ ممنون میشوم کمک کنید.

        1. سلام. امکان ورود پرسشنامه ای که گفتید به داخل نرم افزار اکسپرت چویس وجود ندارد.
          لازم است برای روش ahp ، پرسشنامه مناسب آنرا طراحی نمایید. آموزش ویدئویی کامل ahp را از منو محصولات خریداری تا اطلاعات کامل بدست آورید.

    1. سلام. فقط با پرینت اسکرین گرفتن (عکس گرفتن) از صفحه و انتقال به نرم افزار paint.

  5. سلام
    وقت شما بخیر.
    من یک پروژه ای در شرکت دارم انجام میدم. در واقع می خوام محصولات استراتژیک شرکت را مشخص کنم. برای این کار 5 معیار مشخص کردم. یک لیست اولیه هم دارم که این لیست را به 5 فرآیند مربوطه می دم تا بنا به تحلیل خودشون محصول استراتژیک از منظر اون فرآیند مشخص بشه. در نهایت بایستی این 5 لیست که شامل محصولات مختلف هست را به یک لیست واحد تبدیل کنم. با این روش آشنا شدم. می خواستم یکم اگه ممکنه منو راهنمایی کنید که آیا از این روش با وجود اینکه گزینه ها (یا همان محصولات)متفاوت است می توان استفاده کرد؟ و اگر نه میشه یه راهی برای بهتر انجام شدن پروژه بهم معرفی کنید؟
    ممنون میشم منو راهنمایید کنید.

    1. سلام. بله. شما می توانید اصلا در طرح سلسله مراتبی خود گزینه نداشته باشید و محصولات مختلف در هر معیار را به چشم یک زیر معیار ببینید. روش ahp همون محصولات را نیز رتبه بندی می کند. این مطلب را ببینید: https://www.expertchoice.ir/alternative/

  6. سلام و عصرتون بخیر جناب مهندس فرشچی
    پرسشنامه های روش بهترین و بدترین رو به چه روشی تجمیع کنیم؟

  7. باسلام، درمثالی که زدید ناسازگاری ازین آشکارتر ؟!

    برتری نسبی معیار تعهد به تحصیلات برابر۲ است،
    برتری نسبی معیار تجربه به تحصیلات برابر ۵ است ،
    اونوقت معیار تعهد و تجربه نسبت به هم یکسان و معادل ۱ گرفته شده! این ناسازگاری هست دقیقا مثل مثالی که صفحه مربوط به توضیح ناسازگاری درمورد مرکز خرید نوشتید.

    1. درواقع تجربه به تعهد باید ۲.۵ میشد . اینجوری درست میشه یعنی؛
      تجربه به تعهد ۲.۵
      تعهد به تحصیلات ۲
      تجربه به تحصیلات ۵

      1. سلام. ارزیابی درج شده در سایت مشکلی ندارد و صحیح است. توجه کنید که در نرخ ناسازگاری قرار نیست یک رابطه ضربی تعریف شود که اگر برابر حاصل ضرب نشد پس ناسازگاری وجود دارد!
        محاسبه نرخ ناسازگاری پیچیده تر از این حرفهاست و نیاز به محاسبه دقیق دارد.
        ما نوشتیم:
        تجربه به تعهد 1
        تعهد به تحصیلات 2
        تجربه به تحصیلات 5
        این مشکلی ندارد و همین که تجربه به تحصیلات بیشتر از 2 است، درست است.
        توجه شود که قرار نیست نرخ ناسازگاری دقیقا برابر صفر شود. بلکه تا 0.1 بلامانع است. نمی شود که به خبره گفت برای هر پاسخی که می خواهد بدهد اول ضرب کند بعد اعلام نظر!

  8. سلام. آیا میشه برای جانمایی 50 تا واحد صنعتی هم از این تحلیل استفاده کرد و نتایج اون رو به نرم افزار GIS انتقال داد؟

    1. سلام. به این شکل خیر. اما می توانید شاخص ها و معیارهایی برای جانمایی واحدها تعیین کنید و حداکثر حدود 7 تا واحد صنعتی را به عنوان گزینه تعیین و از این روش استفاده کنید. یا اینکه به جای 50 تا واحد، یک دسته بندی از آنها را مثلا بر حسب صنعت رتبه بندی کنید.

  9. با سلام
    من یه پروژه دارم با موضوع عملکرد مدیریت پروژه با کارت امتیاز متوازن.
    نحوه تهیه پرسشنامه و همچنین آموزش کامل اکسپرت چویس رو از سایت شما تهیه کردم که بسیار عالی بود.
    الان مشکل اینجاست که وزن معیارها و هم شاخص ها رو با نرم افزار اکسپرت چویس بدست آوردم.
    حالا این رو چطوری باید به جدول پرسشنامه اول که افراد تکمیل کرده اند ارتباط بدم. پرسشنامه اول که شامل 30 سوال است و بوسیله 20 نفر و به صورت لیکرت تهیه شده است. (خیلی کم – کم – متوسط – زیاد- خیلی زیاد)
    فراوانی رو هم از همین پرسشنامه اول بدست آوردم. پرسشنامه هم دسته بندی شده است که هرکدام از سوالات مربوط به کدام معیار می باشد.
    حالا با توجه به اینکه کلیه پرسشنامه تکمیل شده و وزن معیارها و شاخص نیز تکمیل شده نمیتونم پرسشنامه یک رو با وزن معیارها ارتباط بدم.
    لطفا اگه میشه راهنمایی بفرمایید. یا فایلی اگه دارید جهت فروش بر روی سایت قرار بدید. ممنون

    1. سلام. خواهش.
      اصولا نمی توان بین یک پرسشنامه با گزینه های طیف لیکرت و روش ahp و نرم افزار اکسپرت چویس ارتباط برقرار کرد. برای اینکه دو مقوله کاملا جدا از هم هستند.
      روش ahp پرسشنامه خاص خودش را دارد که سیاق خاصی دارد و به صورت مقایسات زوجی است. این پرسشنامه بر اساس طرح سلسله مراتبی بدست آمده است.
      مجدد به آموزش ویدئویی و جامع AHP مراجعه داشته باشید. در بخش تحلیل که به صورت فایل ورد است (نمونه فصل 4)، آنجا می توانید نحوه تحلیل نتایج را ببینید.

  10. سلام آقای فرشچی خسته نباشید.
    بنده میخوام برای زیر معیارها که تعدادش ۷ هست میانگین هندسی بگیرم بعد باید چه طوری با ماشین حساب مهندسی فرجه ۷ رو محاسبه کنم؟؟
    و اینکه به روش دستی میشه حساب کرد یا اینکه حتما باید نرم افزار خاصی داشته باشه؟
    ممنون.

    1. سلام. با روش دستی نمی توانید کار را به پیش ببرید، نه به این خاطر که میانگین هندسی گرفتن کار سختی است، به این خاطر که پیچیدگی خیلی زیاد می شود وقتی چندین پرسشنامه دارید و احتمال اشتباه در محاسبات بسیار بسیار زیاد. توصیه می کنم از خود نرم افزار استفاده کنید. نرم افزارها که الحمدلله در کشور ما رایگان است! اگر نمی دانید چطور داده های چند پرسشنامه را وارد نرم افزار اکسپرت چویس کنید این آموزش ویدئویی ما را ببینید:
      https://www.expertchoice.ir/product/group-data/
      اما در خصوص سوال شما: برای میانگین هندسی از دستور GEOMEAN در اکسل استفاده کنید (ماشین حسابی باید خیلی سخت باشه).

  11. سلام. سوالی داشتم در مورد پرسشنامه AHP که ممنون می شوم پاسخ دهید. آیا در این پرسشنامه لزوما هم مقولات اصلی و هم زیرمقولات می بایست گنجانده شود؟
    توضیح اینکه پژوهش من ترکیبی است و دو مرحله دارد که مرحله اول آن کیفی (تحلیل تماتیک) بوده و مرحله دوم اولویت بندی مقولات سازماندهنده ای است که در مرحله اول به دست آمده. می خواهم دومین گام را به روش AHP انجام دهم. برای طراحی پرسشنامهAHP آیا لازم است که زیر مقولات هم اولویت بندی شوند یا وارد کردن مقولات اصلی (یعنی سازماندهنده) فقط کفایت می کند؟

    1. سلام
      آن مواردی را که مایلید و لازم است رتبه بندی شوند را در طراحی پرسشنامه ahp در نظر بگیرید. بستگی به هدف شما دارد.
      اگر رتبه بندی زیر مقولات هم مهم است پس بیاورید

  12. با تشکر از مطالب مفید ارایه شده. آیا مقایسه زوجی گزینه ­ها نسبت به معیارها می توان از عدد اعشاری استفاده کرد (در محدوده1-9). مثلا اگر در مثال ارایه شده معیار سن هم وجود داشته باشد ، اگر سن یک گزینه 1 چهل سال و گزینه 2 سی سال باشد می توان برای مقایسه زوجی گزینه 1 نسبت 2 عدد 1.33 را وارد کرد؟

    1. در AHP نمی شود این کارها را کرد و معمول نیست. این عدد سن که قضاوت خبره نیست. در تحلیل سلسله مراتبی قضاوت های خبرگان است که ثبت شده و به رتبه بندی منجر می شود.

      1. یعنی نمی توان سن را به عنوان یک معیار در نظر گرفت؟! معیارهای از این دست که نیازی به قضاوت خبرگان ندارند در مسایل مختلف وجود دارد

        1. فکر نمی کنم بتوان سن را به عنوان یک معیار در نظر گرفت. سایر دوستان نیز اعلام نظر داشته باشند

  13. سلام
    اگر فقط یک معیار داشته باشیم میشود با روش ahp شاخص ها را وزن دهی و اولویت بندی کرد؟

    1. سلام. نه. حداقل باید دو معیار باشد. بایستی چیزی برای تصمیم گیری وجود داشته باشد

  14. سلام وقتتون بخیر پایان نامه من موضوع به این صورته که می خواد پارامترهایی که مدنظر مسافران هست تا واگن مسافری خودشون انتخاب کنن بر اساس روش AHP الان سوالم اینه من باید پرسش نامم مسافران پر کنند یا کارشناسان؟

    1. سلام. روش ahp مبتنی بر نظرات خبرگان است و کارشناسان و حداکثر چیزی حدود 15 پرسشنامه پاسخ گفته می شود.
      شما می توانید ابتدا کلیه شاخص های ممکن را طی یک پرسشنامه رایج طیف لیکرت به مسافران بدهید تا جواب بدهند و بدین ترتیب شاخص های مهم را با رتبه بندی در اکسل بدست آورید.
      بعد این موارد مهم را با پرسشنامه ahp به کارشناسان و خبرگان بدهید تا وزن و اهمیت هر کدام مشخص شود.
      در منو محصولات، از آموزش های ویدئویی ما که به زبان ساده بیان شده اند، استفاده نمایید.

  15. سلام
    نرم افزار اکسپرت چویس را از کجا می تونم پیدا کنم هر نسخه ای رو نصب می کنم تریال هست و امکان اضافه کردن بیش از یک پرسشنامه را نداره، راهنمایی کنید ممنون میشم.

    1. سلام. از منو خدمات در همین وب سایت دانلود و وفق راهنمای ویدئویی نصب نمایید.
      اما اضافه کردن بیش از یک پرسشنامه به نرم افزار، نیازمند آموزش ویدئویی آن است که می توانید از منو محصولات سایت این آموزش را خریداری نمایید. پیشنهاد می کنم آموزش کامل اکسپرت چویس را خریداری کنید تا اطلاعات بعدی و نحوه تحلیل و نمونه گزارش فصل 4 پایان نامه را نیز در اختیار داشته باشید.

    1. سلام. نداریم متاسفانه. دوستان اگر فردی دارد لطفا به ایمیل من ارسال تا در همین صفحه برای دانلود قرار دهم.

  16. سلام جناب سید مجتبی فرشچی با عرض ادب بایدگفت که :، بالاخره نرخ ناسازگاری که یک معیار درستی ونادرستی یک تصمیم است چگونه محاسبه می شود ؟ چون در مثال موجود در سایت نحوه محاسبه ی آن ذکر نشده است لطفا نحوه محاسبه نرخ ناسازگاری را بنویسید ممنون .

    1. سلام علیکم. محاسبه نرم ناسازگاری فرآیندی بسیار پیچیده دارد و واقعا بیان نحوه محاسبه آن از حوصله این صفحه خارج است. نرم افزار اکسپرت چویس این محاسبه را انجام می دهد و چون خروجی نرم افزار شناخته شده ای هم هست، کاملا مورد تایید اساتید بوده و معتبر است. آموزش ویدئویی کامل کار با این نرم افزار : https://www.expertchoice.ir/product/learn-ahp/

  17. سلام و درود.ممنون از آموزش های مفیدتون.من یه سوال راجع به تعداد گزینه ها داشتم ازتون
    حداکثر تعداد گزینه ها در روش AHP چند تا باید باشه؟
    من 4 تا معیار دارم و برای هرکدوم حداکثر 10 گزینه
    آیا روش AHP برای کار من روش درستیه؟
    با تشکر

    1. سلام. به نظر بنده حداکثر تعداد گزینه ها یا زیرمعبارها بایستی عدد 7 باشد. زیرا پرسشنامه بسیار مفصل خواهد شد و شاید تعداد صفحات پرسشنامه زوجی مربوطه به بیش از 10 صفحه برسد!
      در برخی منابع دیدم که نوشتن حداکثر تعداد گزینه ها یا زیرمعیارها عدد 9 است. زیرا ذهن انسان بیشتر از این تعداد مقایسه زوجی را نمی تواند انجام داده و تصمیم گیری نماید.
      این صفحه را ببینید تا تعداد مقایسات زوجی با توجه به تعداد زیرمیعارها و گزینه ها را محاسبه کنید و خودتان تصمیم بگیرید:
      https://www.expertchoice.ir/calculate-ahp/
      نکته آخر اینکه در نهایت کار بهتر این است که ابتدا با روشی دیگر (مثل روش دلفی یا روش پرسشنامه طیف لیکرت معمولی در spss) تعداد گزینه ها و زیرمعیارها را کاهش دهید سپس بر روی نتیجه بدست آمده، روش AHP را اجرا نمایید.

    1. وقتی چند خبره به پرسشنامه جواب می دهند بایستی به نرم افزار اعلام کنیم که یک پرسشنامه نداریم بلکه n پرسشنامه داریم. شیوه این کار در آموزش جامع ای اچ پی که از منو محصولات قابل دریافت است، آمده است.
      بعد از ورود چند پرسشنامه به نرم افزار، خود نرم افزار اقدام به محاسبه میانگین هندسی از پاسخ ها می کند و وفق آن محاسبات نهایی را به انجام می رساند.

  18. سلام در خصوص طراحی نیروگاه بادی و خورشیدی روش کاری پیشنهاد شده بصورت زیر:
    (ابتدا با روش AHP، مساله را تحلیل کرده و آن را به چند قسمت ساده تر تجزیه میکنیم. پس از آن که گزینه ها و شاخصها مشخص شد، بین شاخصها مقایسات زوجی انجام میدهیم. در گام بعد، برای هر شاخص بین گزینه ها، مقایسات زوجی انجام میدهیم. در مرحله بعد مدل سازی و انتخاب مکان بهینه نیروگاه بادی و خورشیدی با استفاده از نرم افزار EC انجام خواهد شد.
    با استفاده از نرم افزار EC ابتدا بهترین مکان برای احداث نیروگاه بادی و خورشیدی بصورت جداگانه و سپس بهترین مکان برای احداث یک نیروگاه ترکیبی بادی و خورشیدی تعیین میشود. و در نهایت بررسی فنی و اقتصادی سیستم ترکیبی بادی خورشیدی با نرم افزار HOMER انجام خواهد گرفت.)
    برایAHP چه شاخصهایی باید انتخاب بشه برای طرح مساله

    1. سلام. روش به نظر صحیح است. در روش فوق چندین طرح سلسله مراتبی و در نتیجه چندین پرسشنامه AHP وجود دارد.
      اینکه چه شاخص هایی باشد را روش AHP تعیین نمی کند و اینها را خبرگان موضوع می دانند یا از مبانی نظری و عملی رشته تخصصی شما استخراج می شود. یا اینکه می توانید مثلا از روش دلفی برای انتخاب شاخص ها استفاده کنید.
      روش AHP شاخص ها و زیرشاخص هایی که وجود دارند را رتبه بندی و اولویت بندی می کند.
      پشنهاد می شود برای تسلط به این روش و دیدن پرسشنامه ها و نمونه تحلیل فصل 4 پایان نامه، بسته آموزش جامع و ویدئویی را از منو محصولات سایت دریافت نمایید:
      https://www.expertchoice.ir/product/learn-ahp/

  19. سلام وقت بخیر.
    قبل از استفاده از روش ahp اگر بخواهیم زیر معیارهای تحقیق رو بر اساس پرسشنامه با طیف لیکرت مقایسه کنیم و کم اهمیت ترین عامل ها رو حذف و مهم ترین عامل ها رو نگه داریم چطور باید این پرسشنامه هارو تحلیل کنیم.

    1. سلام. کار سختی نیست. در یک پرسشنامه معمولی از خبرگان بپرسید که فلان معیار یا زیرمعیار چقدر در موضوع (با ذکر هدف تحقیق) تاثیر دارد. و برای گزینه های آن از طیف لیکرت زیر استفاده نمایید:
      خیلی زیاد زیاد متوسط کم خیلی کم
      با تحلیل نتایج این پرسشنامه، مهترین ها را استخراج و بعد با روش AHP آنها را رتبه بندی و اولویت گذاری کنید.

  20. سلام وقت شما بخیر.
    برای اینکه بتونم نظرات چندتا خبره رو وارد نرم افزار سوپردسیژن کنم چه کاری باید انجام بدم؟

    1. سلام. متاسفانه نرم افزار سوپر دسیژن را کار نکردیم.
      اما در نرم افزار اکسپرت چویس با اعمال تنظیمات خاصی می توان به جای یک پرسشنامه (که پیش فرض نرم افزار است)، چندین پرسشنامه را وارد کرد. آموزش ویدئویی این مساله در این مجموعه وجود دارد:
      https://www.expertchoice.ir/product/learn-ahp/

  21. سلام وقت بخیر
    من ابتدا با استفاده از روش دلفی، عوامل تاثیر گذار در یک تصمیم گیری را شناسایی و استخراج کرده ام. حال با استفاده از روش AHP می خواهم به این عوامل وزن بدهم. شایان ذکر است در پژوهش من با توجه به تعداد زیاد گزینه ها نمی توانم گزینه را هم وارد AHP کنم. آیا می توانم برای تصمیم گیری مورد نظر مدل بدهم؟
    متشکرم

  22. سلام و وقت بخیر.
    در خصوص روشهای تصمیم گیری چند معیاره اگر تعداد شاخص ها 5 عدد و گزینه ها عدد 3 رقمی بود مثلا 350 از چه روش می توان استفاده کرد. تا بهترین گزینه ها را سورت کرد.
    تشکر

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

0
    0
    سبد خرید شما
    سبد خرید شما خالی استرفتن به فروشگاه