نمونه تحليل سلسله مراتبي AHP انجام شده

محقق و دانشجوي گرامي، آنچه که ملاحظه مي نماييد تنها نمونه اي از تحليل سلسله مراتبي انجام شده توسط اين مرکز است که تنها به دليل وجود نمونه اي از کار روي وب سايت قرار گرفته است و به دليل حفظ امانت داري بخشهايي از آن حذف شده است (با علامت ***** نشان داده شده است).

بديهي است تحليل هاي اصلي انجام شده توسط اين مجموعه جامع و کامل بوده و تمام نيازهاي شما را در پایان نامه و يا گزارش پروژه برآورده خواهد ساخت.

براي مطالعه راحت تر اين نمونه تحليل ahp در نرم افزار Word مي توانيد آنرا از لينک   دانلود نمونه تحليل با نرم افزار اکسپرت چويس    دانلود نماييد.

1- مقدمه

پژوهش به فرآیندی اشاره دارد که برای گردآوری و تحلیل داده‌ها استفاده می‌شود، تا فهم ما نسبت به موضوع مورد مطالعه افزایش یابد. تجزیه و تحلیل داده‌های جمع آوری شده با ابزارهای معتبر، یکی از پایه‌های اصلی هر مطالعه و بررسی است. پس از گردآوری داده‌ها، مرحله جدیدی از فرآیند تحقیق که به مرحله تجزیه و تحلیل داده‌ها معروف است، آغاز می‌شود. این مرحله در تحقیق اهمیت زیادی دارد؛ زیرا نشان دهنده تلاش‌ها و زحمات فراوان گذشته است. در این مرحله با استفاده روش‌های مختلف و با تکیه بر معیار عقل سعی می‌کند داده‌ها را در جهت آزمون فرضیات و ارزیابی آن مورد بررسی قرار دهد(**** ، 1390).

در این فصل به تجزیه و تحلیل داده‌های حاصل از پرسشنامه های مقایسه زوجی پرداخته می شود در ابتدا نرخ ناسازگاری مقایسات زوجی بررسی می گردد و پس از تحلیل کلیه پرسشنامه های مقایسه زوجی، رتبه بندی نهایی گزینه ها و معیارها بدست می آید.

2- تحليل سلسله مراتبي(AHP)

فرايند تحليل سلسله مراتبي يكي از معروفترين فنون تصميم گيري چند معیاره است كه اولين بار توسط توماس ال. ساعتي عراقي الاصل در دهه 1970 ابداع گرديد(ایزد بخش و همکاران، 1388). فرايند تحليل سلسله مراتبي منعكس كننده رفتار طبيعي و تفكر انساني است. اين تكنيك، مسائل پيچيده را بر اساس آثار متقابل آنها مورد بررسي قرار مي‌دهد و آنها را به شكلي ساده تبديل كرده و به حل آن مي‌پردازد (**** ، 1380).

فرايند تحليل سلسله مراتبي در هنگامي كه عمل تصميم گيري با چند گزينه و معيار تصميم گيري روبروست مي‌تواند استفاده گردد. معيارهاي مطرح شده مي‌تواند كمي و كيفي باشند. اساس اين روش تصميم گيري بر مقايسات زوجي نهفته است. تصميم گيرنده با فراهم ساختن درخت سلسله مراتب تصمیم گیری کار تحلیل را شروع می کند. در سطح صفر هدف تصمیم گیری قرار می گیرد و در سطح اول شاخص ها(معیارها) و در سطح دوم نیز گزینه ها جهت اولویت بندی قرار دارند که ممکن است با توجه به نوع مساله تعداد سطوح معیارهای اصلی و فرعی بیشتر باشد( *** ، 1387).

ساختار سلسله مراتبی شامل چهار سطح می باشد که سطح اول را هدف و سطح دوم را معیارهای اصلی، سطح سوم را معیارهای فرعی و سطح چهارم گزینه ها تشکیل داده اند. که از روش AHP برای تعیین اوزان معیارها و گزینه ها استفاده می شود.

در روش AHP مقایسه زوجی بین هر کدام از سطوح معیارها انجام می گیرد و به کمک نرم افزار Expert choice پرسشنامه های مقایسه زوجی تحلیل و نرخ ناسازگاری آنها تعیین می شود. چنانچه نرخ سازگاری کمتر از ****  باشد مقایسه های زوجی انجام گرفته شده قابل قبول می باشد.

جدول شاخص ها

ردیف شاخص ها نماد
1 مدیریت شهری X1
2 کسب و کار X2
3 نیروی انساني X3
4 حمل و نقل X4
5 انرژی X5

جدول زير شاخص ها

ردیف زیر شاخص ها نماد
1 گردشگری Xi1
2 کالبدی زيرساختي Xi2
3 بهداشت و درمان Xi3
4 آموزشي و فرهنگي Xi4
5 خدمات شهری Xi5
6 خدمات صنفي تولیدی Xi6

3- تحلیل پرسشنامه های ای اچ پی

در تحلیل کلیه پرسشنامه ها به این صورت عمل می شود که ابتدا نرخ ناسازگاری کلیه مقایسات زوجی محاسبه می گردد و از بین کلیه پرسشنامه ها، آنهایی جهت رتبه بندی معیارها استفاده می شود   ********* **** *** *** ** * است. در ادامه ماتریس مقایسه زوجی معیارهای اصلی و فرعی آورده شده است.

جدول4-1: مقایسه زوجی معیارها اصلی

جدول مقایسه زوجی معیارهای اصلی – AHP

منبع: خروجی نرم فزار Expert choice

پس از ساخت مدل در برنامه Expert Choice و ورود ماتریس‌های مقایسات زوجی، وزن معیارها بدست آمد. اولویت‌بندی 5 شاخص از نظر افراد نمونه به کمک نرم‌افزار Expert Choice نشان داده شده است.

نمودار بررسی الویت‌بندی شاخص های اصلی- ahp

نمودار 4- 1- بررسی الویت‌بندی شاخص های اصلی

همچنانکه در جدول زیر نیز دیده می‌شود، شاخص کسب و کار با وزن نسبی 299/0 بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین در بین 5 شاخص بیشترین تاثیر را دارد. شاخص مدیریت شهری و نیروی انسانی به ترتیب با وزن نسبی 279/0 و 222/0 در اولویت بعدی قرار دارد. نرخ ناسازگاری مقایسات زوجی  *** بدست آمده است که چون **** ، سازگاری ***  *** ** می‌باشد.

جدول 4-2 اولویت‌بندی شاخص‌ها اصلی

ردیف شاخص‌ها وزن اولویت
1 مدیریت شهری  ***** 2
2 کسب و کار  ***** 1
3 نیروی انساني  ***** 3
4 حمل و نقل  ***** 5
5 انرژی  ***** 4

جدول4-3: مقایسه زوجی زیر معیارهاي مدیریت شهری

 مقایسه زوجی زیر معیارها مدیریت شهری

منبع: خروجی نرم فزار Expert choice

پس از ساخت مدل در برنامه Expert Choice و ورود ماتریس‌های مقایسات زوجی، وزن معیارها بدست آمد. اولویت‌بندی 6 شاخص از نظر افراد نمونه به کمک نرم‌افزار Expert Choice نشان داده شده است.

بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي مدیریت شهری
بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي مدیریت شهری

نمودار 4- 2- بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي مدیریت شهری

همچنانکه در جدول زیر نیز دیده می‌شود، شاخص کالبدی زيرساختي با وزن نسبی 334/0 بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین در بین 6 شاخص بیشترین تاثیر را دارد. شاخص گردشگری و بهداشت و درمان به ترتیب با وزن نسبی 228/0 و 132/0 در اولویت بعدی قرار دارد. نرخ ناسازگاری ** ** * ** * * است، سازگاری *** ** ** * * می‌باشد.

جدول 4-4 اولویت‌بندی زیر معیارها مدیریت شهری

ردیف شاخص‌ها وزن اولویت
1 گردشگری  ***** 2
2 کالبدی زيرساختي  ***** 1
3 بهداشت و درمان  ***** 3
4 آموزشي و فرهنگي 0.106  *****
5 خدمات شهری 0.115  *****
خدمات صنفي تولیدی 0.084  *****

جدول4-5: مقایسه زوجی زیر معیارهاي کسب و کار

مقایسه زوجی زیر معیارهاي کسب و کار

منبع: خروجی نرم فزار Expert choice

پس از ساخت مدل در برنامه Expert Choice و ورود ماتریس‌های مقایسات زوجی، وزن معیارها بدست آمد. اولویت‌بندی 6 شاخص از نظر افراد نمونه به کمک نرم‌افزار Expert Choice نشان داده شده است.

نمودار 4- 3- بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي کسب و کار

همچنانکه در جدول زیر نیز دیده می‌شود، شاخص کالبدی زيرساختي با وزن نسبی 301/0 بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین در بین 6 شاخص بیشترین تاثیر را دارد. شاخص گردشگری و بهداشت و درمان به ترتیب با وزن نسبی 274/0 و 115/0 در اولویت بعدی قرار دارد. نرخ ** ** * * * ** * ** *  ** * *** * می‌باشد.

جدول 4-6 اولویت‌بندی زیر معیارهاي کسب و کار

ردیف شاخص‌ها وزن اولویت
1 گردشگری  ***** 2
2 کالبدی زيرساختي  ***** 1
3 بهداشت و درمان  ***** 3
4 آموزشي و فرهنگي 0.102  *****
5 خدمات شهری 0.103  *****
6 خدمات صنفي تولیدی 0.105  *****

جدول4-7: مقایسه زوجی زیر معیارهاي نیروی انسانی

مقایسه زوجی زیر معیارهاي نیروی انسانی

منبع: خروجی نرم فزار Expert choice

پس از ساخت مدل در برنامه Expert Choice و ورود ماتریس‌های مقایسات زوجی، وزن معیارها بدست آمد. اولویت‌بندی 6 شاخص از نظر افراد نمونه به کمک نرم‌افزار Expert Choice نشان داده شده است.

بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي نیروی انسانی

نمودار 4- 4- بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي نیروی انسانی

همچنانکه در جدول زیر نیز دیده می‌شود، شاخص گردشگری با وزن نسبی 240/0 بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین در بین 6 شاخص بیشترین تاثیر را دارد. شاخص کالبدی زيرساختي و آموزشي و فرهنگي به ترتیب با وزن نسبی 207/0 و 174/0 در اولویت بعدی قرار دارد. *** ***

جدول 4-7 اولویت‌بندی زیر معیارهاي نیروی انسانی

ردیف شاخص‌ها وزن اولویت
1 گردشگری 0.240  *****
2 کالبدی زيرساختي 0.207  *****
3 بهداشت و درمان 0.168  *****
4 آموزشي و فرهنگي  ***** 3
5 خدمات شهری  ***** 6
6 خدمات صنفي تولیدی  ***** 5

جدول4-7: مقایسه زوجی زیر معیارهاي حمل و نقل

مقایسه زوجی زیر معیارهاي حمل و نقل

منبع: خروجی نرم فزار Expert choice

پس از ساخت مدل در برنامه Expert Choice و ورود ماتریس‌های مقایسات زوجی، وزن معیارها بدست آمد. اولویت‌بندی 6 شاخص از نظر افراد نمونه به کمک نرم‌افزار Expert Choice نشان داده شده است.

بررسی الویت‌بندی زیر معیارها حمل و نقل

نمودار 4- 5- بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي حمل و نقل

همچنانکه در جدول زیر نیز دیده می‌شود، شاخص کالبدی زيرساختي با وزن نسبی 341/0 بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین در بین 6 شاخص بیشترین تاثیر را دارد. شاخص گردشگری و بهداشت و درمان به ترتیب با وزن نسبی 283/0 و 100/0 در اولویت بعدی قرار دارد * * * * * * * * ** *

جدول 4-8 اولویت‌بندی زیر معیارهاي حمل و نقل

ردیف شاخص‌ها وزن اولویت
1 گردشگری  ***** 2
2 کالبدی زيرساختي  ***** 1
3 بهداشت و درمان  ***** 3
4 آموزشي و فرهنگي 0.092  *****
5 خدمات شهری 0.098  *****
6 خدمات صنفي تولیدی 0.086  *****

جدول4-9: مقایسه زوجی زیر معیارهاي انرژی

مقایسه زوجی زیر معیارهاي انرژی

منبع: خروجی نرم فزار Expert choice

پس از ساخت مدل در برنامه Expert Choice و ورود ماتریس‌های مقایسات زوجی، وزن معیارها بدست آمد. اولویت‌بندی 6 شاخص از نظر افراد نمونه به کمک نرم‌افزار Expert Choice نشان داده شده است.

بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي انرژی

نمودار 4- 6- بررسی الویت‌بندی زیر معیارهاي انرژی

همچنانکه در جدول زیر نیز دیده می‌شود، شاخص کالبدی زيرساختي با وزن نسبی 317/0 بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین در بین 6 شاخص بیشترین تاثیر را دارد. شاخص گردشگری و اموزشی و فرهنگی به ترتیب با وزن نسبی 244/0 و 119/0 در اولویت بعدی قرار دارد.  * ** * *  * * * *** * *

جدول 4-10اولویت‌بندی زیر معیارهاي حمل و نقل

ردیف شاخص‌ها وزن اولویت
1 گردشگری 0.244  *****
2 کالبدی زيرساختي 0.317  *****
3 بهداشت و درمان  ***** 3
4 آموزشي و فرهنگي  ***** 5
5 خدمات شهری  ***** 4
6 خدمات صنفي تولیدی 0.104 6

بررسی تحلیل حساسیت نهایی

نمودار 4- 7- بررسی تحلیل حساسیت نهایی

همچنانکه در نمودار بالا نیز دیده می‌شود، شاخص کالبدی زيرساختي بخش کسب و کار  ** * **  * بیشترین اهمیت را دارد. بنابراین * ** * *  * * * *  * . شاخص کالبدی زيرساختي بخش مدیریت شهری و شاخص گردشگری بخش کسب و کار ** * *  ** ** * . نرخ ناسازگاری مقایسات زوجی  * * * * ** ****  * *** * * می‌باشد.

محاسبه اولويت‌ها

اکنون به سادگي با استفاده از * * * *** ***  شاخص را انتخاب مي‌کنيم.

امتياز هر شاخص = مجموع حاصلضرب *** *** * ****    **  اولويت آن معيار

جدول الویت بندی نهایی نرمال شده

مدیریت شهری کسب و کار نیروی انساني حمل و نقل انرژی
گردشگری 0.228 0.274 0.24 0.283 0.244
کالبدی زيرساختي 0.334   ****   ****   **** 0.317
بهداشت و درمان   ****   ****   ****   **** 0.115
آموزشي و فرهنگي   **** **** **** **** 0.119
خدمات شهری 0.115 **** **** **** **** 0.101
خدمات صنفي تولیدی 0.084 0.105 0.106 0.086 0.104
  **** امتیاز شاخص الویت
گردشگری .25 **** ****
کالبدی زيرساختي .30 **** ****
بهداشت و درمان .13 **** ****
آموزشي و فرهنگي   **** ****
خدمات شهری   **** 5
خدمات صنفي تولیدی   **** 6

4- منابع استفاده شده

******

******

******

******

محقق و دانشجوي گرامي، آنچه که ملاحظه مي نماييد تنها نمونه اي از تحليل سلسله مراتبي انجام شده توسط اين مرکز است که تنها به دليل وجود نمونه اي از کار روي وب سايت قرار گرفته است و به دليل حفظ امانت داري بخشهايي از آن حذف شده است (با علامت ***** نشان داده شده است).

مي توانيد نمونه تحليل فوق را در نرم افزار Word از لينک   دانلود نمونه تحليل با نرم افزار اکسپرت چويس    دانلود نماييد.

5/5 - (7 امتیاز)
با استفاده از بخش نظرات در انتهای صفحات سایت، می توانید سوالات و نظرات خود را پیرامون آن مطلب درج نمایید یا اینکه نظرات سایر دانش پژوهان را بخوانید. برای جستجو میان کامنتها از Ctrl + f استفاده نمایید. ضمنا از طریق ایمیل از پاسخ ما به سوال خود مطلع خواهید شد. دوستانی که اطلاعات فنی دارند، لطفا به سوالات پاسخ دیگران دهند (لینک درج نشود).

سید مجتبی فرشچی

فارغ التحصیل کارشناسی ارشد رشته آمار, گرایش اقتصادی-اجتماعی از شهید بهشتی تهران هستم. اعتقاد دارم آمار یک ابزار بسیار مهم در دست یک مدیر توانمند برای تصمیم گیری است. مایلیم خدماتی با کیفیت در زمینه تحلیل سلسله مراتبی و نرم افزار Expert Choice به محققان سراسر کشور ارائه نماییم.

نوشته های مشابه

‫11 دیدگاه ها

    1. سلام. هزینه تحلیل های سلسله مراتبی وابستگی زیادی دارد به تعداد مقایسات زوجی که در پرسشنامه است و همچنین به حجم نمونه. حدودا طی زمان چهار پنج روز قابل انجام است. بهترین کار این است که یک تلگرام به ما بزنید و پرسشنامه تان را بفرستید، تا ظرف یک روز کاری قیمت و زمان را به شما اعلام کنیم. اگر موافق قیمت بودید تحلیل شروع می شود.

  1. سلام. وقت بخیر . من سوالی داشتم. در پایان نامه مثلا اگر جامعه آماری خبرگان من 20 نفر بوده بشاه. آیا رفرنسی وجود داره که مشخص کنه میزان جامعه آماری در روش ahp رو ؟
    اینکه وقتی پرسش شوندگان خبره هستند 20 کافی است یا نه؟
    من شنیدم توماس ساعتی یه چنین جمله ای داره اگر بفرمایین از کجا رفرنس بدم ممنون میشم.

    1. سلام. من هم طی این مدت هنوز رفرنس مشخصی را که بگوید چند خبره مورد سوال قرار بگیرند ندیدم.
      در اصل شما باید خبره ترین افراد اون موضوع را مورد پرسش قرار دهید و معمولا این افراد بسیار کم هستند. قالب مقالات AHP گویای این نکته است که با کمتر از 10 خبره کار را انجام داده اند. روی تعداد خبره نظر استاد را بگیرید و اقدام کنید

  2. سلام
    من سئوالی در خصوص امکان اثبات پایایی و روایی پرسشنامه های های AHP داشتم. آیا این کار ممکن و الزامی است؟ یا تنها محاسبه نرخ ناسازگاری کافی می باشد؟ چون استاد مشاور من تأکید دارند حتماً قبل از مقایسه زوجی و محاسبه نرخ ناسازگاری باید پایایی و روایی پرسشنامه AHP با آلفای کرونباخ اثبات شود. لطفاً راهنمایی فرمایید.
    باسپاس فراوان

    1. سلام. پرسشنامه های AHP چیزی به نام پایایی و روایی با آلفای کرونباخ ندارند و فقط لازم است نرخ ناسازگاری آن بررسی گردد. پرسشنامه ahp با پرسشنامه های رایج که بر اساس طیف لیکرت هستند تفاوت دارند.
      توضیحات صفحه “نرخ ناسازگاری در AHP” را از منو آموزش همین سایت بخوانید.

      1. با سپاس فراوان از پاسخ گویی شما، من هم طبق تحقیقاتم به همین نتیجه رسیده بودم وی استاد مشاور پایان نامه ام تأکید بر انجام این کار دارد که خواستم مطمئن بشم و اگه یک منبع قابل استناد معرفی نمایید ممنون می شم
        باز هم از پاسخ گویی شما کمال سپاس گذاری را دارم

        1. منبع قابل ذکری سراغ ندارم. دوستان دیگر اگر اطلاع دارند در پاسخ به همین دیدگاه درج نمایند.

    1. فقط فردی که صفر تا صد روش ahp را به صورت کاملا عمیق با فرمولهای آن یاد گرفته است و در اکسل نیز می تواند برنامه محاسبات را بنویسد، می تواند روش ahp را با اکسل انجام دهد. ضمنا این کار بسیار وقت گیر است و هیچ منبعی نمی تواند ثابت کند که ایا محاسبات درست انجام شده یا خیر مگر آنکه با خروجی نرم افزار اکسپرت چویس کنترل شود.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

0
    0
    سبد خرید شما
    سبد خرید شما خالی استرفتن به فروشگاه